Warty ogromne miliony zbudowany przez Niemców i Żydów przemysł włókienniczy Dzierżoniowa, Bielawy czy Pieszyc popadł w totalne bankructwo i ruinę. Bezmyślnie eksploatowany, niedoinwestowany, nie unowocześniany zakończył swe istnienie.
Jak to się stało, że włókiennictwo niegdyś podstawa funkcjonowania miasta zniknęło ?? Chyba wszystkie dzierżoniowskie fabryki z mojego dzieciństwa zniknęły - wszystko w ruinie albo dawno "zaorane" (SILESIANA, DIORA, TECHNODRZEW, GAZOWNIA, STACJA TOWAROWA, SZCZOTKARNIA, MŁYN, BIELBAW z Bielawy, etc.).
Kto i dlaczego tak bardzo to zaniedbał. Dlaczego inni mogą mieć takie fabryki,
a my w Polsce już nie ?? DLACZEGO ??
... kliknij w foto aby powiększyć ...
„Weyl & Nassau”
Firma „Weyl & Nassau”, założono w styczniu 1884 r. przez Theodora Weyla wraz ze swoim partnerem Hermannem Nassau. Theodor był sprzedawcą braci Cohn, gdy zdecydował się założyć własną firmę. Podobnie jak inne zakłady w regionie, na początku była to tkalnia ręczna. Wraz ze śmiercią Teodora w 1887 r. na jego miejsce wszedł jego syn Albert. Hermann Nassau opuścił firmę w 1900 roku i przeniósł się do firmy handlowej w Berlinie. Początkowo firma była spółką handlową, później przekształciła się w spółkę komandytową, a ostatecznie w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Proces jej szybkiego rozwoju rozpoczął się w kwietniu 1896 r., kiedy to uruchomiono zautomatyzowaną fabrykę tkalni i przędzarek. przy Neudorferstrasse (dziś ulica Nowowiejska) i Schweidnitzerstrasse (Świdnicka).
Jak omówiono w związku z braćmi Cohn, również tutaj sytuacja robotników była dość zła i w 1897 r. fabryka została zamknięta. Powtarzające się żądania pracowników, aby podnieść swoje zarobki i skrócić czas pracy, były, jak wspomniano wcześniej, wspólne dla wszystkich przedsiębiorstw tekstylnych i trwały latami, pomimo różnych kroków podejmowanych przez właścicieli zakładów w celu wprowadzenia progresywnych reform. Menedżerowie firmy Weyl & Nassau założyli nawet miejsca na mieszkania dla swoich pracowników, podczas gdy bracia Cohn sponsorowali kasy chorych. Kolejna poprawa nastąpiła na początku XX wieku wraz z rozwojem budowy domów dla rodzin robotniczych. Wiodącymi przedsiębiorcami w tej dziedzinie byli właściciele przemysłu tekstylnego, którzy chcieli zacieśnić więzi między pracownikami a ich zakładami oraz stworzyć tradycję ciągłości przyszłej pracy w tutejszym przemyśle.
W 1901 roku do firmy dołączył Julius Beer, który prowadził ją razem z Albertem. Do 1918 roku produkowała głównie kolorową pościel, fartuchy i tkaniny bawełniane. W późniejszych latach produkcja skupiała się na zasłonach i innych produktach bawełnianych, włóknach syntetycznych i ich mieszankach, co stawia firmę na czołowej pozycji w swojej branży. Jak podaje Albert Weyl, firma miała na liście 5000 klientów w całych Niemczech i zatrudniała 550 osób.
26 października 1938 r., na trzy dni przed likwidacją firm braci Cohn, władze hitlerowskie zabroniły Albertowi wchodzenia na teren firmy i korzystania z firmowego telefonu. 18 listopada, tydzień po pogromie „Nocy Kryształowej”, w zamordowano Juliusa Beer w jego domu. Miesiąc później firma została wywłaszczona od Alberta przez Edgara Flechtnera, właściciela fabryki włókienniczej w Langenbielau. Podobnie jak jego koledzy żydowscy menadżerowie, Albert stracił swoją wielką willę, która w czasach wojny światowej miała służyć jako kasyno dla nazistowskich oficerów. Albertowi udało się opuścić Reichenbach i osiedlić się w Montevideo, stolicy Urugwaju.
Bar Micwa Klausa Weyla, celebrowana w synagodze w Reichenbach w maju 1937 r.
Dawna willa dyrektora w widoku z ulicy Złotej
jest rok 1938 jak wynika z daty powyższego pisma
na dole przy podpisie widnieje ohydny napis dowodzący
podporządkowania bandyckiej administracji nazistów
ODSZUKAŁEM POTOMKA WŁAŚCICIELA TEJ FABRYKI
I PRZEPROWADZIŁEM Z TĄ OSOBĄ WYWIAD ...
My name is Ruth Weyl Geall and you have some pictures and material that is from my collection. I too am fascinated by Dzierżoniów and its history.
My great-great grandfather was Alexander Fleischer of the Fleischer factory and my father was Klaus Peter Weyl.
The (modern) picture of Willie Fleischer’s house (the music school) is one I took. It is where my grandparents, father and sister lived with my great grandfather until 1937.
My relatives also owned the Weyl and Nassau factory, but they are more distant relatives.
Interview
1/ when and where did you born ?
RUTH - I was born in Chicago Illinois USA 17th August 1950.
2/ who is your father and mother ?
RUTH - My father was Klaus Peter Weyl. His mother Else Weyl was born in Reichenbach and a few years after her marriage to Erich Weyl (and amy father’s birth) they were invited by Else’s father to live with him in Reichenbach. My grandfather was a textile engineer and worked for his father-in-law.
3/ who is Alexander Fleischer to you ?
RUTH - My great-great-grandfather.
4/ when did you moved out of Reichenbach and why ?
RUTH - I never lived in Reichenbach, my father left at age 13 in 1937 and never returned. I first visited in 2016 after Bezalel Lavie-mailed me for information for his article on the history and we corresponded for a year.
5/ who is your grandfather and grandmother and do you remember them ?
– any memories ?
RUTH - My grandparents were Erich and Else Weyl. They left Reichenbach in 1939 after my grandfather was arrested, beaten and put in a concentration camp on Kristallnacht. He was released because he was a German WW1 veteran and he escaped with my grandmother.
I remember them. They lived in Charlotte North Carolina USA. He worked in the textile industry there.
6/ do you know if your family got any compensation of polish administration / government of your factories, houses, etc., - or just ‘zero’ ?
RUTH - They got no compensation after the War – but compensation is not an issue for us now – the family are all doing well enough and are not ne financial need.
7/ how much fortune your ancestors / you as heir lost because of ‘nazi’ and ‘communists’ ?
RUTH - The factory was of course worth a lot and was already being rub down by the German who took it over from the Fleischer family. The factory manager continued to correspond with my grandfather and told him this. After the War during the communist era, it deterioration continued.
8/ how often do you visit Dzierżoniów ?
RUTH - I have been 3 or 4 times and have only been stopped by the pandemic.
9/ did your parents or other family members visited Dzierżoniów ever after WW2 ?
RUTH - No.
10/ do you have any relatives in Poland today ?
RUTH - No, but a couple in Germany.
11/ what do you think Poles (communists most of all) exploited Fleischer factories only + no investment and no modernization and finally all got ruin ?
RUTH - I do not know, but the textile industry dramatically changed and those industries in the UK also died which was to do with industrial changes not investment.
12/ any family members graves in Dzierżoniów ?
RUTH - Yes the Weyl family grave stones are still there but the Fleischer ones are missing – All in the Jewish graveyard in Dzierżoniów.
13/ do you know what value your family factories and property in Reichenbach / Dzierżoniów ? As I remember it was big property.
RUTH - No.
14/ what you did and do in your life in London ?
RUTH - My father became a scientist – he called himself Peter K Weyl got a PhD and became a Professor of Oceanography at Stony Brook University in New York.
I studied social care and town planning and have two Master’s degrees one in each. I worked as a Social Care researcher, planner and manager. I am married and have one son who has a PhD in Chinese and Anthropology and works for a muti-lingual environmental website and as a policy consultant on China and the environment.
15/ any connection with Dzierżoniów ?
RUTH - I am fascinated by the history of Silesia as I did not know any of it and keen to enable a wider understanding. I also think it is important for people to understand and appreciate multi-culturalism and immigration and that these are not new issues.
16/ what more do you want to add ? I mean I do not ask because not realize it can be important ?
17/ am’I correct with your family tree ?
Your family tree:
Alexander Fleischer sons Wilhelm ‘Willy’ older, Ernst youngest, daugthers – Hermine, Elizabeth.
RUTH - correct.
Willy daugthers – Else, Hildegard.
RUTH - correct Hildegard also has an interesting escape story – hiding in France during the War.
Your father Klaus Peter Weyl – son of Else Fleischer and Erich Weyl.
RUTH -yes.
Erich Weyl brother, your uncle Theodor Weyl.
RUTH - I think so, but I am not sure – they were related, but it may have been a more distant relative.
Erich Weyl sister Doris your aunt.
RUTH - yes.
Ernst Fleischer son Hans.
RUTH - Hans married in Reichenbach and has a son Christian – born in Reichenbach in 1938 who is still living in Australia.
************************************************
WARTO TEŻ POZNAĆ TĄ OPOWIEŚĆ w innym języku:
Bezalel Lavi
(C) copyright
Proszę przesyłać uwagi, sugestie, propozycje zdjęć i tekstów bezpośrednio na adres: pawul70@gmail.com
Autor bloga dołoży wszelkich możliwych starań, aby prezentowane treści były prawdziwe oraz nie naruszały rzeczywistych praw osób trzecich, w tym praw autorskich (jeśli zostaną ujawnione, będą znane).
Zważywszy jednak jak działa światowy internet, itp. należy brać pod uwagę fakt, że często nie można powyższego zagwarantować. Dlatego błędne informacje – brak autorstwa fotografii, tekstów, dokumentów, itp. ujawnionych na tym blogu nie mogą być podstawą jakichkolwiek roszczeń bez uprzedniego kontaktu z autorem celem ustalenia faktów, itp.
**********************************************************
Please send comments, suggestions, photo and text suggestions directly to the following address: pawul70@gmail.com
The author of the blog will make every effort to ensure that the presented content is true
and did not infringe the actual rights of third parties, including copyright (if any disclosed will be known).
However, considering how the global internet works, etc., it should be taken into account that this often cannot be guaranteed. Therefore, incorrect information - the lack of authorship of photos, texts, documents, etc. disclosed on this blog cannot be the basis for any claims without prior contact with the author to establish the facts, etc.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz